Rủi ro trò lừa bịp trong lĩnh vực tài sản tiền điện tử: Từ huyền thoại trăm lần đến giảm về 0

Gần đây, giá của một dự án tài sản tiền điện tử AURA đã tăng vọt 800% chỉ trong vài giờ, thu hút sự chú ý rộng rãi từ thị trường. Tuy nhiên, một số nhà phân tích trong ngành cảnh báo rằng đây có thể là một trò lừa bịp được lên kế hoạch tỉ mỉ. Mô hình tội phạm được gọi là "Rug Pull"( lừa đảo theo kiểu kéo thảm), đang lan rộng ra toàn bộ lĩnh vực tài sản tiền điện tử theo cách công nghiệp hóa.

Quy mô đáng kinh ngạc của Rug Pull trò lừa bịp

Theo phân tích chuỗi trên một nền tảng dữ liệu, hiện đã có hơn 300.000 mã thông báo nghi ngờ có mức độ khác nhau về Rug Pull. Điều này có nghĩa là trung bình mỗi ngày có hàng trăm "mã thông báo bẫy" được triển khai lên mạng. Trên mạng Ethereum, có 266.000 địa chỉ độc lập hoạt động trong việc tạo ra và quảng bá các mã thông báo lừa đảo.

Những kẻ bất hợp pháp này lợi dụng các công cụ phát coin với rào cản thấp và số lượng người dùng lớn để thiết lập các bẫy lừa đảo một cách chính xác. Mặc dù lợi nhuận trung bình của một dự án lừa đảo trên Ethereum khoảng 1,65 triệu đô la, nhưng do số lượng lớn, tổng thu nhập bất hợp pháp lên tới 502 tỷ đô la.

Tình hình trên các chuỗi công cộng khác cũng đáng lo ngại. Trên một chuỗi có 530 sự kiện Rug Pull, tổng lợi nhuận vượt quá 10.000 đô la; một chuỗi công cộng mới nổi khác mặc dù có dữ liệu nhỏ hơn, nhưng đã có 4 hợp đồng bị rút hết thanh khoản. Theo thống kê, đã có hơn 7 triệu nhà đầu tư trở thành nạn nhân trực tiếp của trò lừa bịp Rug Pull.

Các loại chính của Rug Pull

Rug Pull: một cú đánh chí mạng

Rug Pull cứng là một hành vi cướp bóc triệt để. Kẻ lừa đảo thông qua việc thiết lập mã độc hoặc lỗ hổng, rút hết tính thanh khoản của dự án trong một lần. Ví dụ, trên một chuỗi có một địa chỉ liên kết với 88 token Rug và 6 bể thanh khoản bị rút cạn, tỷ lệ rút lên tới 1466,67%.

Một số tội phạm còn có thể lẩn trốn và phạm tội trên nhiều chuỗi công khai, lợi dụng đặc điểm của các chuỗi khác nhau để trốn tránh bị theo dõi. Có một số địa chỉ thể hiện tần suất phạm tội cực cao, chẳng hạn như một địa chỉ trên chuỗi nào đó đã liên quan đến 45 token Rug Pull và 37 bể thanh khoản bị rút cạn.

Chu kỳ sống của đồng tiền trong những trò lừa bịp này thường rất ngắn, có những đồng tiền thậm chí hoàn thành việc lừa đảo trong ngày ra mắt, không cho nhà đầu tư bất kỳ thời gian phản ứng nào.

Soft Rug Pull: Nước ấm nấu ếch

So với trước, Rug Pull mềm kín đáo hơn. Kẻ lừa đảo thường chỉ rút khoảng 50% thanh khoản, tạo ra ảo giác về "giảm giá chậm" hoặc "nhà dự án tạm thời điều chỉnh". Họ có thể bịa ra đủ loại lý do, như "di chuyển hợp đồng", "nâng cấp hệ thống", khiến một số nhà đầu tư vì hy vọng mà không kịp rút lui.

Mặc dù sức sát thương trong một lần có vẻ không bằng Rug Pull cứng, nhưng Rug Pull mềm do tính ẩn giấu của nó có thể ảnh hưởng đến một phạm vi rộng hơn, gây ra sự xói mòn niềm tin thị trường lâu dài.

Xu hướng phát triển của Rug Pull

Dữ liệu cho thấy, vào năm 2023, số lượng mã thông báo lừa đảo trên Ethereum đã đạt mức cao nhất lịch sử, với 125,759 mã, chiếm 42,3% tổng số trong năm năm. Tuy nhiên, vào năm 2024, con số này giảm xuống còn 69,154 mã, giảm 45% so với năm trước.

Đáng chú ý là, chu kỳ sống trung bình của các hợp đồng lừa đảo đã giảm mạnh từ 356 ngày vào năm 2021 xuống chỉ còn 3,8 ngày vào năm 2025. Điều này cho thấy những kẻ lừa đảo đang áp dụng các phương pháp phạm tội nhanh hơn và thường xuyên hơn.

Làm thế nào để phòng ngừa rủi ro Rug Pull

Đối mặt với những trò lừa bịp tràn lan như vậy, các nhà đầu tư cần phải hết sức cẩn trọng. Dưới đây là một số lời khuyên cơ bản để phòng ngừa:

1. Cảnh giác với những lời hứa hẹn lợi nhuận cao
2. Chú ý xem đội ngũ dự án có ẩn danh hay không
3. Kiểm tra xem hợp đồng đã được kiểm toán chưa
4. Xem xét tình hình khóa thanh khoản
5. Giữ cảnh giác với sự thổi phồng quá mức trên mạng xã hội
6. Lưu ý xem giá token có tăng vọt bất thường trong thời gian ngắn hay không

Trước khi đầu tư vào bất kỳ dự án nào, hãy chắc chắn kiểm tra các thông tin quan trọng như hợp đồng có mã nguồn mở hay không, có được kiểm toán bởi các tổ chức kiểm toán nổi tiếng hay không, và nền tảng của đội ngũ có thể xác minh được hay không.

Kết luận

Rug Pull đã phát triển thành một chuỗi ngành công nghiệp đen trưởng thành, quy mô và ảnh hưởng của nó thật đáng kinh ngạc. Điều này không chỉ gây ra tổn thất kinh tế lớn, mà còn nghiêm trọng xói mòn nền tảng niềm tin của toàn bộ ngành Tài sản tiền điện tử. Việc vạch trần sự thật của những trò lừa bịp này không chỉ nhằm nhắc nhở các nhà đầu tư về rủi ro, mà còn nhằm thúc đẩy ngành xây dựng một hệ thống quản lý hoàn thiện hơn, bảo vệ sự phát triển lành mạnh lâu dài của thị trường.