Cuộc bùng nổ DeSci: Liệu các dự án nghiên cứu on-chain có thể trở thành MEME của thời đại mới?

Gần đây, DeSci (Khoa học phi tập trung) đã trở thành một trong những lĩnh vực nóng nhất trên thị trường tiền điện tử. Khái niệm này nhằm xây dựng cơ sở hạ tầng công cộng thông qua công nghệ Web3, nhằm thực hiện việc tài trợ, lưu trữ và truyền bá kiến thức khoa học một cách công khai. DeSci khuyến khích các nhà nghiên cứu chia sẻ kết quả và nhận được sự công nhận, đồng thời cho phép công chúng tự do truy cập và đóng góp nội dung nghiên cứu.

Điểm bùng nổ của làn sóng DeSci lần này xuất phát từ một nền tảng giao dịch nổi tiếng với khoản đầu tư chiến lược vào BIO Protocol. Sau đó, nhiều nhân vật nổi tiếng trong ngành đã thảo luận về chủ đề này tại sự kiện DeSci Day ở Bangkok, đẩy nó lên đỉnh cao. Thị trường phản ứng nhanh chóng, nền tảng Pump.Science bỗng nổi tiếng, nhiều dự án liên quan có giá tăng vọt, khiến toàn bộ lĩnh vực trở nên thu hút.

Tuy nhiên, mặc dù tầm nhìn của DeSci rất hấp dẫn, nhưng hiện tại có vẻ như yếu tố quảng cáo lớn hơn hiệu quả thực tế. Có một mâu thuẫn rõ ràng giữa tính dài hạn của nghiên cứu khoa học và tính ngắn hạn trong việc kiếm lợi của lĩnh vực MEME. Các dự án nghiên cứu thường cần đầu tư lâu dài và liên tục, trong khi thị trường tiền mã hóa thường chạy theo các xu hướng ngắn hạn.

Từ góc độ lịch sử, khái niệm DeSci không phải là mới mẻ. VitaDAO, được khởi xướng vào tháng 7 năm 2021, là một dự án đại diện sớm, cam kết tài trợ cho nghiên cứu về tuổi thọ. Mặc dù đã từng thu hút sự chú ý trong thời gian ngắn, nhưng sự phát triển tiếp theo của nó tương đối chậm, cho đến gần đây mới trình làng sản phẩm đầu tiên.

Một thách thức khác mà các dự án DeSci phải đối mặt là tính đóng kín của lĩnh vực nghiên cứu khoa học. Hệ thống nghiên cứu truyền thống rất coi trọng tính bảo mật, trong khi tính minh bạch của blockchain có thể gây ra xung đột với điều đó. Do đó, ứng dụng của DeSci có thể chủ yếu tập trung vào một số chủ đề nghiên cứu cần hợp tác cao và kéo dài thời gian.

Xét về hiệu suất thị trường, mặc dù lĩnh vực DeSci gần đây có sự tăng trưởng, nhưng quy mô tổng thể vẫn còn tương đối hạn chế. Giá trị thị trường của các dự án chính vẫn còn khoảng cách so với các lĩnh vực hot khác. Tuy nhiên, so với các dự án MEME khác, DeSci có tính kể chuyện và hỗ trợ cơ bản mạnh mẽ hơn. Bất kỳ bước đột phá nào trong nghiên cứu khoa học hoặc phát triển sản phẩm đều có thể tiếp thêm động lực mới cho nó.

Trong bối cảnh thị trường hiện tại, dự án MEME dường như đang dần thay thế các đồng tiền ảo truyền thống, trở thành người mang chính của vốn. Điều này phản ánh rằng thị trường tiền điện tử đang trải qua những biến đổi sâu sắc, bao gồm sự thay đổi trong logic kể chuyện, mô hình truyền thông và cách thức vận hành. Sự kết hợp giữa MEME và các dự án thực tế có thể cạnh tranh hơn so với các dự án đơn lẻ, điều này có thể giải thích sự nổi lên của các khái niệm mới như AIMEME, DeSci.

Tuy nhiên, các dự án MEME thành công vẫn rất hiếm. Dữ liệu cho thấy, trong số lượng lớn các token được phát hành, chỉ có rất ít token đạt được giá trị thị trường cao. Đối với các nhà đầu tư, điều quan trọng là tìm kiếm sự cân bằng giữa độ nóng ngắn hạn và giá trị dài hạn, đồng thời đảm bảo an toàn cho đầu tư.