Tài sản tiền điện tử trở thành chiến trường mới trong địa chính trị Trung Đông

Tranh chấp giữa Iran và Israel đã lan rộng đến lĩnh vực tiền điện tử. Vào ngày 18 tháng 6 năm 2025, sàn giao dịch tiền điện tử lớn nhất của Iran, Nobitex, đã gặp phải một cuộc tấn công mạng nghiêm trọng, khoảng 90 triệu đô la tài sản đã bị đánh cắp. Một tổ chức hacker tự xưng là "săn mồi chim sẻ" tuyên bố chịu trách nhiệm về vụ việc này và cáo buộc Nobitex đã hỗ trợ chính phủ Iran lẩn tránh các lệnh trừng phạt quốc tế.

Sự kiện này không chỉ làm lộ ra thị trường Tài sản tiền điện tử khổng lồ của Iran, mà còn làm nổi bật sự gắn kết sâu sắc giữa quốc gia này, nơi thực hiện chế độ thần quyền Hồi giáo, với ngành công nghiệp Tài sản tiền điện tử.

Tài sản tiền điện tử ở Iran nổi lên vì lý do gì

Sự quan tâm của Iran đối với tài sản tiền điện tử chủ yếu xuất phát từ áp lực kinh tế và địa chính trị. Do phải đối mặt với các lệnh trừng phạt quốc tế nghiêm ngặt, các kênh tài chính thông thường của Iran bị hạn chế, tài sản tiền điện tử được xem như một biện pháp thay thế. Hơn nữa, tình hình kinh tế trong nước cũng thúc đẩy sự phát triển của thị trường tiền điện tử. Đối mặt với lạm phát cao và áp lực mất giá tiền tệ, nhiều người Iran coi tài sản tiền điện tử là công cụ để bảo toàn giá trị và đa dạng hóa tài sản.

Theo phân tích của nền tảng dữ liệu, tổng lượng Tài sản tiền điện tử đổ vào các sàn giao dịch lớn ở Iran trong năm 2022 gần 3 tỷ USD, trong đó Nobitex chiếm khoảng 87% thị phần. Các sàn giao dịch địa phương này cần tuân thủ các quy định về chống rửa tiền và nhận diện khách hàng để hoạt động.

Kế hoạch blockchain của chính phủ Iran

Chính phủ Iran trong những năm gần đây cũng đã có những bước đi trong lĩnh vực công nghệ blockchain. Hai dự án blockchain được chính phủ hỗ trợ là Kuknos và Borna lần lượt được thúc đẩy bởi các ngân hàng lớn và ngân hàng trung ương, nhằm nâng cao hiệu quả của hệ thống tài chính. Ngoài ra, Iran và Nga được cho là đang lên kế hoạch ra mắt một loại stablecoin hỗ trợ bằng vàng để tránh các lệnh trừng phạt tài chính.

Nhờ vào nguồn năng lượng phong phú, Iran đã công nhận ngành khai thác Tài sản tiền điện tử là ngành hợp pháp vào năm 2018. Tuy nhiên, do gánh nặng của lưới điện từ các khoản trợ cấp năng lượng cao, cũng như các yêu cầu quản lý nghiêm ngặt, nhiều mỏ đã chọn chuyển sang hoạt động ngầm hoặc làm theo cách không chính thức. Đến năm 2024, tỷ lệ của Iran trong sức mạnh tính toán Bitcoin toàn cầu đã giảm xuống còn khoảng 3,1%.

Sự thay đổi chính sách mã hóa của Iran

Thái độ của chính phủ Iran đối với tài sản tiền điện tử đã trải qua quá trình từ mở cửa đến thắt chặt. Kể từ năm 2018, chính phủ đã chính thức công nhận việc khai thác tiền điện tử là một ngành hợp pháp và ban hành các biện pháp liên quan. Tuy nhiên, với việc vấn đề căng thẳng điện năng gia tăng, chính phủ bắt đầu thực hiện lệnh cấm tạm thời và các hạn chế theo mùa.

Về mặt quản lý giao dịch, Ngân hàng Trung ương Iran đã cấm cá nhân sử dụng tiền điện tử khai thác từ nước ngoài vào năm 2020. Đến cuối năm 2024, trọng tâm quản lý đã chuyển sang chính giao dịch mã hóa, với việc ra mắt giao diện giao dịch do chính phủ chỉ định, yêu cầu tất cả các sàn giao dịch trong nước kết nối vào hệ thống quản lý.

Vào tháng 2 năm 2025, chính phủ Iran thậm chí đã công bố cấm phát hành quảng cáo Tài sản tiền điện tử trên bất kỳ trường hợp và nền tảng nào. Sau sự kiện hack Nobitex, chính phủ đã thắt chặt quản lý hơn nữa, thực hiện "lệnh giới nghiêm giao dịch mã hóa", quy định rằng các nền tảng mã hóa trong nước chỉ được phép hoạt động từ 10 giờ đến 20 giờ hàng ngày.

Tài sản tiền điện tử và mối quan hệ với giáo lý Hồi giáo

Với tư cách là một nước Cộng hòa Hồi giáo, Iran phải xem xét các quy định của luật Hồi giáo khi thúc đẩy sự phát triển của Tài sản tiền điện tử. Lãnh đạo tối cao của Iran, Khamenei, có thái độ tương đối cởi mở về vấn đề này, cho rằng chỉ cần tuân thủ các quy định của nhà nước, việc giao dịch Tài sản tiền điện tử không tự động vi phạm giáo lý Hồi giáo.

Tuy nhiên, quan điểm của các học giả tôn giáo khác nhau không nhất quán. Một số học giả bảo thủ cho rằng Tài sản tiền điện tử tồn tại nhiều sự không chắc chắn, không phù hợp với yêu cầu của luật Hồi giáo. Chính phủ Iran trong thực tế nhấn mạnh rằng các hoạt động mã hóa phải diễn ra trong khuôn khổ pháp luật và quy định của nhà nước, nhằm cân bằng giữa giáo lý tôn giáo và thực tiễn kinh tế hiện đại.

![Thị trường tài sản tiền điện tử trở thành chiến trường mới trong cuộc chiến ngầm của Iran, thị trường tài sản tiền điện tử dưới chế độ thần quyền bị che phủ](https://img-cdn.gateio.im/webp-social/moments-59cfcabc923709cec00bca0667354075.webp01

Tình trạng và thách thức của thị trường Tài sản tiền điện tử

Mặc dù phải đối mặt với nhiều yếu tố không chắc chắn, tài sản tiền điện tử vẫn thu hút sự chú ý của một số lượng lớn thanh niên và người làm trong lĩnh vực công nghệ ở Iran. Với sự phát triển của công nghệ thông tin và sự phổ biến của smartphone, rào cản tham gia giao dịch tiền điện tử của người dân bình thường đang được giảm thiểu.

Tuy nhiên, việc tham gia vào thị trường Tài sản tiền điện tử cũng đi kèm với rủi ro. Mức độ hiểu biết về mã hóa thấp ở Iran đã tạo cơ hội cho các đối tượng bất hợp pháp, với nhiều vụ lừa đảo xảy ra. Giao dịch ẩn danh trên thị trường chợ đen đã đặt ra thách thức cho việc quản lý. Thêm vào đó, sự biến động mạnh của thị trường và thiếu sự bảo vệ pháp lý trưởng thành đã khiến một số gia đình ở Iran có thái độ thận trọng đối với loại tài sản này.

Tổng thể mà nói, mặc dù Tài sản tiền điện tử đang dần được chấp nhận rộng rãi hơn ở Iran, nhưng cuộc thảo luận xung quanh tính hợp pháp, an toàn và đạo đức của nó vẫn tiếp tục. Trong bối cảnh Iran hiện đang đối mặt với kiểm soát mạng và xung đột địa chính trị, triển vọng phát triển của thị trường mã hóa trở nên càng không chắc chắn hơn.

![Thị trường mã hóa trở thành chiến trường mới trong cuộc chiến ngầm của Iran, thị trường mã hóa dưới chế độ thần quyền bị bóng tối bao trùm])https://img-cdn.gateio.im/webp-social/moments-277a548209de7004cb0622fe0a5727cc.webp(